Quy mô và cơ cấu thị trường

Theo thống kê mới nhất, năm 2023 giá trị thị trường thực phẩm chế biến của Thụy Điển đạt khoảng 37,92 tỷ USD, và được dự báo sẽ tăng trưởng trung bình 4,93% mỗi năm trong giai đoạn 2024–2029. Điều này cho thấy sự phục hồi vững chắc sau đại dịch COVID-19, nhờ vào sự chuyển dịch trong lối sống và gia tăng nhận thức về sức khỏe.

Về cơ cấu, thịt chế biến là phân khúc dẫn đầu, chiếm 20% thị phần, theo sau là sản phẩm từ sữa và trứng (17,3%), đồ ngọt và đồ ăn nhẹ (13,6%). Trong khi đó, thực phẩm hữu cơ và các sản phẩm từ thực vật đang phát triển nhanh, đóng vai trò quan trọng trong việc định hình lại thị hiếu tiêu dùng.

Nhập khẩu và thương mại quốc tế

Do điều kiện khí hậu và mùa vụ sản xuất hạn chế, Thụy Điển phụ thuộc lớn vào nguồn cung nhập khẩu – chiếm tới khoảng 50% tổng nhu cầu thực phẩm trong nước. Năm 2023, Thụy Điển nhập khẩu 23 tỷ USD giá trị thực phẩm và nông sản. Các mặt hàng nhập khẩu chính gồm trái cây, hạt, cà phê, gia vị, dầu thực vật, thịt chế biến và hải sản.

Các đối tác thương mại chủ chốt gồm Đức, Đan Mạch, Hà Lan, Ý và Pháp, phản ánh sự gắn kết sâu rộng trong thị trường chung EU. Bên cạnh đó, Thụy Điển cũng là nước xuất khẩu đáng kể trong khu vực Bắc Âu, nhờ vào uy tín về chất lượng sản phẩm và các chứng nhận an toàn thực phẩm như ISO 22000 và KRAV.

Cạnh tranh và cấu trúc phân phối

Thị trường Thụy Điển có sự cạnh tranh cao, đặc biệt giữa các tập đoàn bán lẻ lớn như ICA Group, Axfood và Coop, với hệ thống phân phối rộng khắp từ thành thị tới nông thôn. Những doanh nghiệp này không chỉ kiểm soát chuỗi siêu thị mà còn thúc đẩy phát triển thực phẩm hữu cơ và từ thực vật qua các thương hiệu riêng.

Trong lĩnh vực chế biến, nhiều doanh nghiệp nội địa Thụy Điển – tiêu biểu là Arla Foods – đóng vai trò chủ lực. Bên cạnh đó, các doanh nghiệp vừa và nhỏ cũng đang khẳng định vị thế trong các phân khúc ngách như thực phẩm không gluten, không lactose, và thực phẩm “xanh”.

Xu hướng tiêu dùng sau COVID-19

Đại dịch COVID-19 đã thay đổi hành vi tiêu dùng thực phẩm tại Thụy Điển theo hướng tiện lợi và an toàn. Người dân ưu tiên thực phẩm đóng gói sẵn, dễ bảo quản, đồng thời có nhu cầu cao hơn với các sản phẩm lành mạnh – ít đường, ít muối, ít chất béo.

Các yếu tố như biến động chuỗi cung ứng toàn cầu, chi phí nguyên liệu tăng, và sức ép từ các yêu cầu bền vững tiếp tục định hình chiến lược hoạt động của ngành. Tuy nhiên, ngành thực phẩm chế biến Thụy Điển đã thể hiện khả năng thích nghi cao, nhờ hệ thống logistics hiện đại và khả năng số hóa trong sản xuất.

Khuyến nghị dành cho doanh nghiệp Việt Nam

Thị trường thực phẩm chế biến Thụy Điển – cũng như thị trường Bắc Âu nói chung – đang chuyển dịch theo hướng bền vững, lành mạnh và minh bạch. Đây là thời điểm thuận lợi để các doanh nghiệp Việt Nam khai thác cơ hội xuất khẩu, đặc biệt với các mặt hàng như: thực phẩm nhiệt đới, trái cây sấy khô, đồ uống không cồn, cà phê, gia vị, đồ ăn nhẹ từ thực vật và thực phẩm organic.

Để thâm nhập hiệu quả, doanh nghiệp Việt cần:

• Chứng nhận đầy đủ các tiêu chuẩn EU như HACCP, ISO 22000, chứng nhận hữu cơ (EU Organic, KRAV).
• Tham gia các hội chợ chuyên ngành tại Bắc Âu, ví dụ như Nordic Organic Food Fair hay FoodTech Nordic để tiếp cận kênh phân phối và người mua.
• Kết nối với hệ thống bán lẻ và nhập khẩu bản địa, thông qua các tổ chức xúc tiến thương mại, đặc biệt là tại Thụy Điển – nơi có hệ thống tiêu dùng minh bạch và các nhà phân phối uy tín.
• Đáp ứng yêu cầu truy xuất nguồn gốc, bao bì thông minh, và cam kết môi trường để tăng khả năng cạnh tranh.

(Thương vụ Việt Nam tại Thụy Điển, kiêm nhiệm Đan Mạch, Na Uy, Iceland, và Latvia)